Ontdek onze vernieuwde
ruimte Maria Maior
Geniet hier van een heerlijke
lunch of een gezellige borrel
na uw bijeenkomst. In
combinatie met Proeflokaal
de Dom te boeken tot 120
personen.
Mariaplaats 14 is van oorsprong een middeleeuws kanunnikenhuis, dat binnen de ommuurde immuniteit van de Mariakerk was gevestigd. Dit huis werd bewoond door de kanunniken. Kanunniken zijn geestelijken die geen kloostergeloften af hoefden te leggen.
Eén van de kanunniken was Jan van Scorel, een van de bekendste Utrechtse schilders. Hij was in 1530 korte tijd een van de bewoners. In deze tijd werd door van Scorel een oksaal en gebrandschilderde ramen voor de Mariakerk ontworpen.
Het centrale hoofdhuis is gebouwd in omstreeks de 14e eeuw. Het zogenoemde zadeldak zit tussen twee trapgevels gevestigd. Uiteindelijk is het pand rond 1500 een verdieping verhoogd.
Gegoede burgers
Na de reformatie maakten de welgestelde geestelijken plaats voor de welgestelden burgers. Hierna volgden enkele veranderingen aan het gebouw. Zo werd de immuniteitsmuur gesloopt, het Mariakerkhof samengevoegd met de Mariaplaats en tot slot werd er een nieuw dak geplaatst. De griffier bij de provinciale Staten IJsbrand Jan Hendrik de Kock, zou de laatste bewoner van het pand zijn geweest.
De aankoop
In 1872 werd het huis verkocht aan sociëteit “De Vereeniging”. Eén van onze zalen is momenteel het kloppend hart van het verenigingsleven. Wist je dat De Grote Zaal al in 1880 is aangebouwd? Dankzij die aanbouw heeft het gebouw de vorm gekregen zoals je het pand nu ziet.
Te boeken van 4 tot 120 personen
Helaas is er niet veel bekend over de oprichting van “De Vereeniging”. Waarschijnlijk hebben mensen met ideeën rondgelopen en ‘ineens’ was het zo ver.
Begin van De Vereeniging
In het introductieboek – tegenwoordig het inschrijfboek voor nieuwe leden – is sprake van een eerste bijeenkomst op 7 november 1869.
Officieel is Sociëteit “de vereeniging” pas ontstaan op 16 maart 1872. Op die dag keurde koning willem iii bij de statuten goed.
Het bestuur
Opvallend aan het eerst vermelde bestuur was de samenstelling: leden hadden verschillende religies en verschillende beroepen. Zo bestond het bestuur uit een advocaat en verschillende soorten kooplieden: een katholiek, een jood en lutheraan. Dit was, zeker in de tweede helft 19e eeuw, opmerkelijk. Dit was een groot contrast met oudere sociëteiten die meestal eenzijdig en elitair samengesteld waren. De gemengde samenstelling van het bestuur was terug te zien in de gemengde samenstelling van het ledenbestand. Een belangrijke reden waarom de sociëteit vele stormen doorstaan heeft.
Eind 20e eeuw was er sprake van achterstallig onderhoud ten gevolge van geldgebrek. Tussen 1994 en 1999 kon er dankzij rijkssubsidie de hoognodige restauratie plaatsvinden van het hoofdhuis, de sociëteitszaal en de houten veranda. Eind 2020 moest de Vereeniging zich oriënteren op nieuwe exploitatie mogelijkheden. De coronacrisis had zijn sporen nagelaten. Na een uitgebreide marktverkenning is de samenwerking met De Stadstuin tot stand gekomen. De zalen zijn stevig onder handen genomen, de inventaris geheel gemoderniseerd. De naam “Congresgebouw de Vereeniging” drukt precies de bedoeling uit van de samenwerking: een bruisend centrum van relevante activiteiten in hartje Utrecht.